تفاوت میان قلاویز برش و فرمینگ چیست؟ بسیاری از افراد که شغلشان مرتبط با رزوه‌کاری است، حتما به ابزاری به نام قلاویز نیاز دارند. این محصول برخلاف ظاهر کوچکش، از استحکام بالایی برخوردار است و جزء پرکاربردترین ابزارآلاتی می‌باشد که در صنایع مختلف همچون خودروسازی، صنایع فلزی، تراشکاری و رزوه زنی به کار گرفته می‌شود. معمولا قلاویز برای تراش دندانه‌های پیچ، به مته مخصوصی وصل می‌گردد تا بتوان روی سطوح مختلف فلزی، پلاستیکی، چوبی و… استفاده شود؛ این عملیات همان قلاویزکاری می‌باشد.
امروزه مدل‌های مختلفی از این ابزارها در بازار مشاهده می‌گردد، از جمله انواع قلاویزها می‌توان به قلاویز برش، قلاویز فرمینگ و… اشاره کرد. با توجه به کاربرد فراوان این محصولات، سعی کردیم در این مقاله در مورد این قلاویزها بیشتر صحبت نماییم و به بررسی تفاوت میان قلاویز برش و فرمینگ بپردازیم.
قلاویز برش چیست؟
قلاویز برش از جمله قلاویزهای پرکاربردی است که با طراحی خاصش، جهت برش رزوه‌های داخلی به کار می‌رود تا در بخش‌های گوناگون ماشین‌آلات مورد استفاده قرار گیرند. قلاویز برش به صورت دستی یا به صورت ماشینی تولید می‌شوند. در صنایع مختلف برای این که قطعه بزرگی ساخته شود باید قطعات کوچک را به یکدیگر متصل کرد. برای این که این قطعات به هم وصل گردند باید از پیچ و مهره‌ها استفاده شود. قلاویزها در حقیقت جهت رزوه کردن فلزات ماده یا مهره‌ها استفاده می‌گردند.
معمولا این قلاویزها جنسی از فولاد آلیاژی، فولاد پرکربن، فولاد HSS و… دارند که توسط برندهای مختلفی تولید می‌گردد، بنابراین امروزه انواع قلاویز آلمانی، آمریکایی، چینی در جنس‌های مختلف در بازار مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. می‌توان گفت استفاده از قلاویز برش ماشینی نسبت به نمونه‌های دستی آسان‌تر است، معمولا برای بکارگیری قلاویز برش دستی در ابتدا بر روی سطح مورد نظر با دریل سوراخی با قطر لازم ایجاد می‌کنند، سپس از قلاویز برش استفاده می‌شود تا بتوان از طریق آن به شیار دادن و دنده دادن در داخل سوراخ‌ها پرداخت.
بدین صورت که قلاویز برش را باید ۱۸۰ درجه به سمت راست چرخاند، سپس نصف یک دور آن را به طرف چپ بر می‌گردانند. بدین ترتیب براده‌های برش خورده از سطح فلز جدا می‌شوند، کار به همین منوال ادامه می‌یابد تا عملیات رزوه‌کاری تکمیل شود. بنابراین به هنگام قلاویز کاری برای اجتناب از ازدیاد براده‌ها، بهتر است قلاویز برش را هر چند وقت یکبار در جهت خلاف نیز چرخاند.
به هنگام قلاویزکاری به طور دستی بهتر است نیروی زیادی را به قلاویز برش وارد نکرد، چرا که امکان شکستن قلاویز وجود دارد، همچنین نیروی زیاد ممکن است منجر به ایجاد رزوه‌های ناصاف گردد. اگر قصد رزوه‌کاری قطعات فولادی و خیلی سخت را دارید، بهتر است ابتدا به روغن‌کاری این ابزارها بپردازید تا روند قلاویزکاری آنها سرعت بیشتری بگیرد. جهت قلاویزکاری نمودن قطعات برنجی یا چدنی، نیازی به استفاده از روغن و نفت نیست. جهت رزوه‌کاری قطعات آلومینیومی استفاده از نفت موجب راحتی قلاویزکاری می‌گردد. قلاویز برش دستی به صورت تک مرحله‌ای، دو مرحله‌ای و سه مرحله‌ای می‌باشد، معمولا قیمت قلاویز دستی تکی با نمونه‌های سه مرحله‌ای متفاوت است.
حتما بخوانید: معرفی قلاویز امریکایی + راهنمای خرید و قیمت
قلاویز فرمینگ چیست؟
دستگاه قلاویز زن فرمینگ از جمله دستگاه‌های است که جهت سوراخ کردن انواع فلزهای با انعطاف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع از قلاویزها از هیچ گونه دندانه یا لبه‌های برشی شکل برخوردار نیستند، قلاویز فرمینگ از رزوه‌های کوتاه و دندانه‌های با فرم گرد برخوردار است، این قلاویزها جهت استفاده در حفره‌های با ته باز و ته بسته بسیار مناسب می‌باشند. به هنگام استفاده از قلاویز فرمینگ توجه به نوع فلز ضرورت دارد، به همین دلیل اندازه‌های مته قبل از استفاده آنها برای سوراخ نمودن فلزات باید محاسبه گردد.
می‌توان به جای قلاویزکاری چند باره عمق‌های مختلف تا رسیدن به نتیجه مطلوب، از قلاویز فرمینگ شیاردار استفاده کرد. همچنین برای اثر بخشی بیشتر این قلاویزها بر روی حفره‌های ته بسته، از روغن‌های قلاویز یا همان روان‌کننده صنعتی استفاده شود تا سرعت قلاویز کاری بالاتر برود. انواع قلاویز فرمینگ را بر روی دستگاه‌های مختلف همانند دستگاه‌های سی ان سی، دریل‌ها، دستگاه‌های تراش و… را به آسانی نصب می‌کنند.
تفاوت میان قلاویز برش و فرمینگ
قلاویزها از جمله ابزارآلات پر استفاده در صنعت می‌باشند، به همین جهت خرید قلاویز در تهران و شهرهای صنعتی بسیار داغ است. مشتریان باید به هنگام خرید این محصولات، به خوبی انواع قلاویزها و نوع کاربردشان را بشناسند. مثلا بدانند که قلاویزهای مختلفی نظیر قلاویز برش و فرمینگ با هم تفاوت‌های دارند، می‌توان برخی از تفاوت‌های مختلف این محصولات را این چنین بیان کرد:
- قلاویز برشی به صورت دنده‌ای یا شیاردار تولید شده است، اما قلاویزهای فرمینگ بدون شیار هستند و لبه برشی ندارند و از شکل پیچ مانندی برخوردارند.
- با بکارگیری فرم دهی سرد یا همان قلاویزکاری فرمینگ برخلاف قلاویزهای برشی، براده‌ی ایجاد نمی‌شود، بنابراین احتمال شکستن قلاویزهای فرمینگ بسیار کم است، چرا که دلیل شکستن قلاویز برش و بی‌کیفیت شدن نتیجه قلاویزکاری تولید همین براده‌ها می‌باشند.
- استفاده از قلاویز برش در حفره‌های که هیچ خروجی ندارند، بسیار سخت است، چرا که براده‌ها تولید شده، احتمال شکستن قلاویز را افزایش می‌دهند، اما در قلاویزکاری فرمینگ هیچ براده‌ای ایجاد نمی‌شود، بنابراین عملیات قلاویزکاری با سهولت بیشتری انجام می‌شود.
- معمولا قلاویزکاری فرمینگ بر روی همه فلزها جواب نمی‌دهد، بیشترین کاربرد این قلاویزها بر روی فلزات منعطف همانند مس، برنج، آهن‌آلات، آلومینیوم و… می‌باشد، اما قلاویز برش بر روی فولاد و فلزات سخت نیز عملکرد مناسبی دارد.
- میزان گشتاور مورد نیاز در قلاویزهای برش کمتر از قلاویزهای فرمینگ می‌باشد، بنابراین به هنگام قلاویزکاری فرمینگ حالت ماشین باید مطابق با مواد و نوع کارایی آن تنظیم گردد.
جمع بندی
قلاویزها از مهمترین قطعات در صنعت می‌باشند که توسط آنها می‌توان رزوه‌های داخلی بر سطوح گوناگون ایجاد کرد. بنابراین این ابزار در انواع پروژه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، لذا کیفیت و استحکام آن بسیار مهم است، به کارگیری قلاویزهای مرغوب موجب می‌شود تا فرآیند قلاویزکاری با کیفیت هر چه تمام‌تر صورت گیرد. بنابراین افرادی که به دنبال تهیه قلاویز ارزان هستند باید میزان کیفیت این محصول را در نظر بگیرند، همچنین با توجه به نیاز خود به انتخاب مدل قلاویز دلخواهشان بپردازند.
از آنجایی که قلاویزها در طرح‌های مختلف و کاربری‌های متنوع به بازار عرضه می‌شوند، دو مورد از ابزارهای مختلف شامل قلاویز برش و قلاویز فرمینگ می‌باشند. به همین جهت در این مقاله به بررسی این قلاویزها پرداختیم و تفاوت‌های آنها را با یکدیگر ذکر نمودیم.